علائمی که خبر از بیماریهای قلبی عروقی میدهند
مقدمه
بیماریهای قلبیعروقی یکی از شایعترین مشکلات سلامتی در جهان هستند و هر سال میلیونها نفر را درگیر میکنند. بسیاری از افراد تا زمان بروز یک حمله قلبی یا مشکل شدید، از بیماری قلبی خود بیاطلاعاند، زیرا علائم اولیه معمولاً خفیف، مبهم یا مشابه مشکلات دیگر بدن هستند. شناخت زودهنگام این علائم میتواند جان فرد را نجات دهد و از پیشرفت بیماری جلوگیری کند. در این مقاله ۱۰ صفحهای، با نگاهی علمی و کاربردی به تمام علائم هشداردهنده بیماریهای قلبیعروقی میپردازیم.
۱. درد قفسه سینه (Chest Pain)
۱.۱ دردهای مرتبط با قلب
درد قفسه سینه شایعترین و مهمترین نشانه بیماریهای قلبی است. این درد ممکن است به شکل:
- فشار
- احساس سنگینی
- سوزش
- یا درد تیرکشنده
ظاهر شود. این درد معمولاً در وسط قفسه سینه ایجاد شده و ممکن است به بازوی چپ، شانه، گردن، فک یا پشت انتشار یابد.
۱.۲ انواع درد قفسه سینه
- آنژین پایدار: معمولاً هنگام فعالیت یا استرس ایجاد و با استراحت بهبود مییابد.
- آنژین ناپایدار: حتی در حالت استراحت رخ میدهد و یک هشدار جدی است.
- آنژین واریانت/پرینزمتال: در اثر اسپاسم عروق قلبی اتفاق میافتد.
۱.۳ دردهای غیرقلبی اما مشابه
بعضی دردها از معده، ریه یا عضلات نشأت میگیرند اما با درد قلب اشتباه گرفته میشوند. با اینحال هر درد غیرعادی در قفسه سینه باید جدی گرفته شود.
۲. تنگی نفس (Shortness of Breath)
۲.۱ ارتباط تنگی نفس با قلب
قلب وظیفه پمپاژ خون و رساندن اکسیژن به اندامها را دارد. وقتی عملکرد قلب تضعیف میشود، بدن نمیتواند اکسیژن کافی دریافت کند و فرد دچار تنگی نفس میشود.
۲.۲ نشانههای مهم تنگی نفس قلبی
- تنگی نفس شدید هنگام فعالیت
- تنگی نفس هنگام درازکشیدن (ارتوپنه)
- بیدار شدن ناگهانی از خواب با احساس خفگی (PND)
این نشانهها میتوانند علامت نارسایی قلب، مشکلات دریچهای یا فشار خون کنترلنشده باشند.
۳. تپش قلب غیرطبیعی (Palpitations)
تغییر در ریتم قلب، چه به صورت تند زدن قلب و چه کند شدن آن، میتواند نشانه بیماریهای عروقی یا الکتریکی قلب باشد.
۳.۱ دلایل شایع تپش قلب مرتبط با بیماری قلبی
- آریتمیها (نامنظمی ضربان)
- فیبریلاسیون دهلیزی
- اختلال در سیستم الکتریکی قلب
۳.۲ علائم همراه خطرناک
- سبکی سر
- غش
- درد قفسه سینه
اگر تپش قلب همراه با این علائم باشد، یک هشدار جدی محسوب میشود.
۴. خستگی مفرط و بیحالی غیرعادی
یکی از نشانههای پنهان بیماریهای قلبی، خستگی بیش از حد حتی بعد از استراحت کافی است. این علامت بهخصوص در زنان شایعتر دیده میشود.
۴.۱ علت بروز خستگی قلبی
وقتی قلب نمیتواند خون کافی پمپاژ کند، اندامها دچار کمبود اکسیژن میشوند و بدن این کمبود را با احساس خستگی نشان میدهد.
۴.۲ زمانهایی که خستگی هشداردهنده است
- خستگی شدید پس از فعالیت بسیار سبک
- خستگی طولانیمدت بدون دلیل مشخص
- همراه شدن خستگی با تنگی نفس یا تورم پاها
۵. تورم پاها و مچها (Edema)
۵.۱ ارتباط تورم پا با قلب
نارسایی قلبی باعث تجمع مایعات در بدن میشود. این تجمع معمولاً در:
- پاها
- مچها
- شکم
- و حتی ریهها
دیده میشود.
۵.۲ نشانههای تورم نگرانکننده
- تورم هر دو پا بهصورت همزمان
- تورم همراه با افزایش وزن سریع
- تورم همراه با تنگی نفس
۶. تعریق سرد یا ناگهانی
تعریق سرد معمولاً ناشی از کاهش جریان خون و فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک است. این علامت اغلب در حمله قلبی همراه سایر علائم دیده میشود.
۶.۱ تعریق همراه با چه علائمی خطرناک است؟
- درد قفسه سینه
- تهوع
- سرگیجه
- تپش قلب شدید
۷. تهوع، استفراغ و سوءهاضمه
برخی حملات قلبی، بهخصوص در زنان و سالمندان، با علائم گوارشی اشتباه گرفته میشوند. این علائم عبارتند از:
- تهوع
- احساس سنگینی معده
- سوزش سر دل
- درد بالای شکم
در صورتی که همراه با درد قفسه سینه یا تنگی نفس باشند، باید فوراً ارزیابی شوند.
۸. درد در بازو، گردن، فک یا پشت
۸.1 دردهای انتشاری قلبی
درد قلبی میتواند در نقاط دیگری بهجز قفسه سینه احساس شود. این مناطق شامل:
- بازوی چپ (شایعترین)
- هر دو بازو
- شانهها
- پشت
- گردن
- فک پایین
۸.2 دردهای عصبی یا عضلانی مشابه
گاهی دردهای عضلانی با درد قلب اشتباه گرفته میشوند. اما درد قلب معمولاً با فعالیت بدتر و با استراحت بهتر میشود.
۹. سرگیجه، سبکی سر و غش
این علائم در اثر کاهش جریان خون به مغز ایجاد میشوند.
۹.۱ بیماریهای قلبی مرتبط با سرگیجه
- آریتمیها
- افت فشار خون شدید
- حمله قلبی
- نارسایی قلبی
۹.۲ چه زمانی نیاز به اورژانس داریم؟
اگر سرگیجه با:
- تپش قلب
- درد قفسه سینه
- تعریق
- یا غش
همراه باشد، فوراً باید به اورژانس مراجعه کرد.
۱۰. علائم خاص بیماریهای قلبی در زنان
زنان اغلب علائم متفاوتی نسبت به مردان تجربه میکنند. این علائم ممکن است خفیفتر اما خطرناکتر باشند.
۱۰.۱ علائم اختصاصی در زنان
- خستگی شدید ناگهانی
- تنگی نفس بدون درد قفسه سینه
- درد پشت یا فک
- تهوع یا سرگیجه
۱۰.۲ چرا تشخیص در زنان دیرتر انجام میشود؟
علائم گنگ و غیرمعمول باعث میشود بسیاری از زنان بیماری قلبی را با استرس یا مشکلات گوارشی اشتباه بگیرند.
۱۱. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
۱۱.۱ علائم خطر حاد
اگر هرکدام از موارد زیر رخ دهد، تماس با اورژانس ضروری است:
- درد شدید قفسه سینه
- تعریق سرد
- غش یا تنگی نفس شدید
- درد انتشار یافته به بازو یا فک
۱.۲ علائم مزمن و تدریجی
این علائم نیز باید جدی گرفته شوند:
- تپش قلب مداوم
- خستگی طولانیمدت
- تورم پاها
- تنگی نفس هنگام خواب
نتیجهگیری
شناخت زودهنگام علائم بیماریهای قلبیعروقی یک عامل حیاتی در جلوگیری از پیشرفت بیماری و حفظ سلامت است. هر نشانه غیرمعمول در قفسه سینه، تنفس، ضربان قلب و توان جسمی باید جدی گرفته شود. با مراجعه بهموقع به متخصص و انجام چکاپهای دورهای میتوان احتمال بروز حمله قلبی و مشکلات شدید را به میزان زیادی کاهش داد.